W dzisiejszych czasach trudno wyobrazić sobie prowadzenie firmy bez samochodu. Z użytkowaniem auta w ramach działalności gospodarczej wiąże się jednak wiele kwestii, które budzą wątpliwości nie tylko u startujących przedsiębiorców. Warto je poznać, zwłaszcza jeśli zakup auta dla firmy jest dopiero planowany.
Przedsiębiorca, który zamierza kupić samochód do użytkowania w ramach działalności gospodarczej ma do wyboru dwie podstawowe opcje: zakup samochodu firmowego lub korzystanie z prywatnego auta. W przypadku każdej z nich koszty związane z eksploatacją pojazdu będą rozliczane w inny sposób, wiąże się to z różnymi obowiązkami, jak choćby wymogami dotyczące korzystania z kilometrówki, o których przedsiębiorca powinien wiedzieć od początku.
Firmowy samochód w ewidencji środków trwałych
Samochód w firmie tuż po zakupie (najpóźniej w miesiącu przekazania do użytkowania) należy wprowadzić do ewidencji środków trwałych. Powinien znaleźć się tam szereg informacji, m.in. wartość początkowa. To właśnie od niej dokonuje się odpisów amortyzacyjnych.
Czym jest wartość początkowa? Jeśli auto firmowe zostało nabyte drogą kupna, wartość początkowa to nie tylko koszt samochodu, ale także wszelki opłaty dodatkowe, jak choćby koszty rejestracji. Jeśli auto trafiło do firmy jako spadek lub darowizna, wartość początkowa to wartość rynkowa pojazdu tego samego rodzaju z dnia zakupu albo wartość podana na umowie przekazania auta, o ile jest niższa niż rynkowa.
Amortyzacja auta w firmie
Następnie przychodzi czas na poddanie pojazdu amortyzacji. Dla samochodów osobowych stosuje się liniową metodę amortyzacji. Jej stawka wynosi 20%, okres amortyzacji 5 lat (minimalny 2,5 roku). Używane auto w firmie można poddać amortyzacji stosując stawki indywidualne. Nie wolno zapominać, że odpisów amortyzacyjnych, podobnie jak ubezpieczenia AC, nie można wliczyć do kosztów firmowych, jeśli wartość początkowa auta przekracza 20 tys. euro. W sytuacji, gdy wartość samochodu służbowego wynosi mniej niż 3500 zł, przedsiębiorca może w całości zaliczyć go do kosztów podatkowych, amortyzować na zasadach ogólnych lub amortyzacji jednorazowej.
Rozliczanie leasingu na samochód
Koszty leasingu to nie tylko stałe raty, ale także wydatki na wpłatę własną, wartość wykupu przedmiotu leasingu, ubezpieczenie, depozyt gwarancyjny. W przypadku leasingu operacyjnego, opłaty mogą być wliczone do kosztów uzyskania przychodu pod 3 warunkami:
- umowa leasingowa została zawarta na czas oznaczony, który wynosi co najmniej 40% normatywnego okresu amortyzacji (5 lat w przypadku samochodów osobowych),
- odpisy amortyzacyjne są dokonywane przez leasingodawcę,
- suma zawartych w umowie opłat po odjęciu podatku VAT jest wyższa lub równa wartości początkowej auta.
W leasingu finansowym nie ma możliwości zaliczenia dodatkowych opłat w koszty firmy. Takie rozwiązanie jest dostępne jedynie dla odsetkowej części rat leasingowych i odpisów amortyzacyjnych.
Jak działa kilometrówka
Dla przedsiębiorców wykorzystujących swój prywatny samochód jako samochód służbowy w firmie, wątpliwości budzi także kilometrówka, czyli ewidencja przebiegu pojazdu, dzięki której wydatki związane z użytkowaniem samochodu można zaliczyć do kosztów firmy. Jest to jednak możliwe tylko do wysokości wynikającej z limitu kilometrówki, który oblicza się jako iloczyn stawki odpowiedniej dla danej pojemności pojazdu na 1 kilometr (0,5214 zł dla samochodów o pojemności skokowej silnika do 900 cm3, 0,8358 zł dla samochodów o pojemności skokowej silnika powyżej 900 cm3) oraz liczby rzeczywiście przejechanych kilometrów. Jeśli pojawia się nadwyżka kilometrówki, należy przenieść ją na następny okres.
Auto w firmie a odliczanie VAT
W 2014 r. w życie weszło wiele zmian, które dotyczą m.in. możliwości odliczania podatku VAT od samochodów firmowych. Według tych przepisów, odliczenie może być całkowite lub w wysokości 50%.
Podatek VAT od nabycia i eksploatacji auta w całości mogą odliczyć ci przedsiębiorcy, którzy korzystają z auta wyłącznie w celach związanych z działalnością firmy. Do tego muszą być spełnione następujące warunki:
- zgłoszenie pojazdu do urzędu skarbowego – służy do tego druk VAT-26,
- prowadzenie kilometrówki,
- spisanie regulaminu korzystania z auta i zapoznanie go z pracownikami.
Drugi przypadek dotyczy przedsiębiorców, wykorzystujących swój prywatny samochód jako auto firmowe oraz tych, którzy nie chcą prowadzić kilometrówki i spełniać pozostałych warunków. Warto pamiętać, że od 2015 r. istnieje możliwość odliczenia 50% VAT także od paliwa.
To jedynie podstawowe kwestie, związane z rozliczaniem auta firmowego. Przed jego nabyciem przedsiębiorca ma w głowie mnóstwo dodatkowych pytań, niekoniecznie związanych z księgowością, jak choćby: silnik diesla czy benzyna. Te i inne tematy związane z wyborem, zakupem i eksploatacją samochodu w firmie pojawią się w kolejnych wpisach.