Praca zdalna w ostatnich latach szybko zyskuje na na popularności. Szacuje się, że na zachodzie Europy już 3/4 firm daje swoim pracownikom możliwość pracy przez internet. Oferty pracy zdalnej coraz liczniej pojawiają się na polskim rynku pracy. Jakie są jej wady i zalety dla pracowników i pracodawców?
Praca z domu – nie tylko dla mam
Praca zdalna to najogólniej mówiąc regularne wykonywanie obowiązków zawodowych poza siedzibą zakładu pracy, najczęściej przy wykorzystaniu internetu lub telefonu. Według szacunków Banku Światowego w Polsce w ten sposób pracuje obecnie 6 proc. zatrudnionych, jednak z roku na rok jest ich coraz więcej. Wbrew pozorom nie jest to współczesny trend – idea pracy zdalnej narodziła się kilka dekad temu w USA, gdzie była najkorzystniejszym rozwiązaniem w czasie kryzysu paliwowego. W obecnych czasach praca zdalna to nie tylko domena osób, które z jakiegoś powodu nie mogą pracować stacjonarnie, np. matek opiekujących się dziećmi czy osób niepełnosprawnych. Dziś możliwością pracy z domu zainteresowani są przede wszystkim pracownicy z tzw. pokolenia Y. Według badań przeprowadzonych przez serwis rekrutacyjny GoldenLine, ponad połowa badanych poniżej 24 roku życia za jedną z najważniejszych informacji w ogłoszeniu o pracy wskazuje możliwość pracy w elastycznym systemie.
Na co dzień lub w razie potrzeby
Profil pracownika zdalnego jest związany nie tylko z jego wiekiem, ale także wykonywanym zawodem. Takim systemem pracy przeważnie zainteresowani są przedstawiciele tzw. wolnych zawodów. Z racji wykorzystywania nowych technologii, dobrze sprawdza się w przypadku grafików, redaktorów, copywriterów, tłumaczy, rysowników. Inną przyczyną poszukiwania pracy z domu są okoliczności życiowe. Bardzo często praca zdalna jest poszukiwana np. przez młodych rodziców, którzy pragną pozostać aktywni zawodowo i być blisko swoich pociech. Warto dodać, że zarabianie zdalnie, które do niedawno była kojarzona głównie jako dodatkowa praca, coraz częściej staje się stałym zatrudnieniem w oparciu o umowę o pracę. Co więcej, praca z domu równie dobrze może być zajęciem na pełen etat, mieć charakter naprzemienny – w niektóre dni jest wykonywana w domu, w inne w siedzibie firmy lub uzupełniać pracę stacjonarną.
Praca zdalna – plusy i minusy dla pracownika
Praca w elastycznym systemie może być dopasowana do potrzeb, preferencji i możliwości pracownika, co stanowi jej główną zaletą. Wygoda to nie jedyny jej plus, inne korzyści to np. oszczędność czasu na dojazd, możliwość przygotowania posiłków w domu. Według badań pracownicy zdalni są bardziej kreatywni, efektywni i skupieni na celu. Zamiast koncentrować się na ilości przepracowanych godzin przykładają uwagę do jej efektów. Ten system pracy sprzyja szczególnie tym osobom, które nie lubią ciągłego patrzenia na ręce, a najlepsze wyniki osiągają pracując w ciszy i skupieniu. Ważną zaletą pracy zdalnej może być większe wynagrodzenie. Pracodawca oszczędzając na utrzymywaniu miejsca pracy, może zaoferować pracownikowi wyższe zarobki.
Trzeba jednak uczciwie dodać, że w dużej liczbie przypadków pracownicy zdalni muszą liczyć się z niższą pensją niż ich koledzy na stanowiskach stacjonarnych, są też pomijani przy awansach. Paradoksalnie praca z domu zamiast wspierać work-life balance grozi ryzykiem popadnięcia w stan „ciągłej pracy”, co w dłuższej perspektywie może skutkować wypaleniem zawodowym. Dokuczliwy może stać się także brak kontaktów z innymi współpracownikami oraz aktywnego uczestniczenia w życiu firmy.
Praca zdalna – plusy i minusy dla pracodawcy
Jak wspomniano dla pracodawcy zatrudnianie pracowników zdalnych może oznaczać oszczędności, związane z redukcją kosztów stworzenia i utrzymywania stanowiska pracy oraz wzrost efektywności pracownika. Elastyczna praca to mniej stresu oraz większe zadowolenie i przywiązanie do firmy. Z drugiej strony pracodawca ma ograniczone możliwości kontrolowania pracownika oraz postępów jego pracy. Pracownik, który nie bierze udziału w życiu firmy jest mniej zintegrowany i nierzadko mniej identyfikuje się z celami firmy.
Jak organizować pracę zdalną – wskazówki dla pracodawcy
Aby praca zdalna przynosiła dobre efekty dla obu stron, ważna jest dobrze zorganizowana i przemyślana współpraca. Choć to na barkach pracownika spoczywa odpowiedzialność za właściwe zorganizowanie pracy w warunkach domowych, pracodawca może stosować pewne narzędzia, które z jednej strony będą stanowić wsparcie dla podwładnego, z drugiej pomogą kontrolować postępy w wykonywaniu zadań. Mogą być to m.in.:
- spotkania online za pośrednictwem komunikatorów,
- regularne raporty,
- telekonferencje i wideokonferencje,
- wykorzystywanie plików i serwisów w chmurze,
- organizowanie spotkań w biurze oraz imprez integracyjnych.
Stosowanie tych lub podobnych działań kontrolnych może mieć jeszcze jedną funkcję – podtrzymać motywację pracowników, którzy mają trudność w utrzymywaniu granic między życiem domowym a obowiązkami zawodowymi. Dzięki mądrej organizacji i zaangażowaniu w tworzenie jak najlepszych warunków pracy zdalnej, ten system pracy może przynieść znacznie więcej korzyści niż strat zarówno dla pracownika i pracodawcy.