W dawnych czasach w każdym domu kominek był niezbędnym elementem wyposażenia. Nie tylko ogrzewał, ale także stanowił dekoracje domowego wnętrza. Choć na całe lata kominki odeszły w zapomnienie i były dobrze widziane jedyne w domkach letniskowych, co najmniej od kilkunastu lat powracają na swoje miejsca w domowych salonach. Dziś, chociaż z zewnątrz nadal przypominają tradycyjne kominki, są to urządzenia nowoczesne, wyposażone we wkład kominkowy lub kasetę.
Kominek w salonie to marzenie wielu osób. Daje ciepło, stanowi jedyną w swoim rodzaju dekorację wnętrza i tworzy niepowtarzalny klimat. Kominki tworzone dzisiaj to nowoczesne urządzenia, w których podobnie jak dawniej pali się drewnem, ale za sprawą kaset i wkładów kominowych dają o wiele większe możliwości w skutecznym ogrzewaniu całego domu. Aby kominek działał prawidłowo, ważna jest jednak odpowiednia konstrukcja. Zapominając o niektórych szczegółach jego budowy emitowanie ciepła nie będzie w pełni efektywne, a użytkowanie może sprawić pewne problemy. Oto najważniejsze cechy konstrukcji nowoczesnego kominka.
Wymiary kominka i paleniska
Wielkość kominka powinna być dopasowana do wielkości pomieszczenia. Podstawowa zasada mówi, że im większe pomieszczenie, tym większy powinien być kominek. Dla przykładu, w pokoju o powierzchni nie większej niż 20 metrów kwadratowych, wysokość otworu powinna wynosić 50 cm, a szerokość otworu paleniska 60 cm. Kolejna reguła dotycząca wymiarów kominka mówi, że szerokość otworu paleniska powinna być 20-40 proc. większa od jego wysokości. Istotna jest również głębokość paleniska. Mierzy się ją od czołowej płaszczyzny otworu paleniska do tylnej ściany kominka. Jej prawidłowe wymiary to około 60 proc. wysokości otworu paleniska. Jeżeli głębokość paleniska będzie zbyt mała, może dojść do wydostawania się do pomieszczenia. Innym szczegółem związanym z paleniskiem jest fakt, że jego płyta często wystaje poza płaszczyznę otworu, jednak to jedynie dodaje kominkowi uroku, a nie pogarsza jego zdolności ogrzewania.
Konstrukcja komory spalania
Kolejnym ważnym elementem kominka jest komora spalania. Podczas palenia środek płomienia powinien zawsze znajdować się między ścianką tylną a środkiem płyty paleniska, ponieważ wtedy dym jest odprowadzany wzdłuż tylnej ściany. Aby tak było ważny jest odpowiedni kształt komory spalania. Jest ona właściwa, gdy komora jest pionowa w dolnej części i pochylona do przodu wyżej. Kiedy komora ma taki kształt. Dzięki tak wykonanej ściance dym jest dobrze ukierunkowany, a do tego ciepło jest emitowane w optymalny sposób – ku podłodze przed kominkiem. Inny szczegół na który warto zwrócić uwagę przy budowaniu kominka to boki ustawione pod kątem rozwartym względem ściany. Taki układ zwiększa skuteczność ogrzewania. Pamiętajmy także, że w paleniskach prostokątnych energia jest emitowana do pomieszczenia tylko z tylnej ściany.
Szczelina, nadproże, szyber a ochrona przed dymem i regulacja ciągu kominowego
Aby kominek nie dymił ważny są właściwe wymiary szczeliny, która odprowadza dym z paleniska do komory dymowej. W małych kominkach szczelina powinna mieć szerokość 12-13 cm, w dużych – 14-15 cm. Przed wydostawaniem się do pomieszczenia dymu skierowanego do szczeliny chroni także nadproże paleniska, które musi być umieszczone około 10-20 cm poniżej szczeliny.
Zamontowany w szczelinie szyber to element służący do regulowania ciągu kominowego. Podczas rozpalania powinien znajdować się on w pozycji całkowicie otwartej, natomiast w miarę wzrostu temperatury spalin za jego pomocą zmniejsza się stopień otwarcia szczeliny. Ważne jest, aby szyber dało się ułożyć w różnych pozycjach, ponieważ to umożliwi regulację wydajności kominka. Na koniec ważna uwaga. Czasami szybry montuje się w taki sposób, że ich oś obrotu znajduje się na środku szczeliny. Warto jednak pamiętać, że o wiele lepsze warunki przepływu dymu zapewnia szyber, którego oś obrotu znajduje się na jej tylnej ścianie.
Kształt komory dymowej – zapobiega przedostawaniu się spalin
Właściwe odprowadzanie spalin jest możliwe także dzięki poprawnie wykonanej komorze dymowej. Jej podstawową funkcją jest przejmowanie dymu powstającego w palenisku, kiedy podmuchy wiatru zakłócają ciąg kominowy lub wytwarzają ciąg wsteczny. Dzięki komorze dymowej, która stanowi swego rodzaju strefę buforową, użytkownicy kominka nie są narażeni na wprowadzanie do pomieszczenia produktów spalania. Warunkiem dobrego działania komory dymowej jest jej pojemność. Musi być znaczna, a do tego nie może stwarzać dużych oporów przepływu. Właśnie dlatego jej ściany muszą być nachylone pod kątem co najmniej 60 stopni.
Powietrze do spalania
Ostatni element, na który koniecznie trzeba zwrócić uwagę, budując kominek to wykorzystanie powietrza do spalania. Jeśli jest prawidłowo wykonany, w ciągu godziny zużywa on kilkanaście razy więcej powietrza niż wynosi kubatura pomieszczenia, w którym się znajduje. Co ważne, w samym procesie spalania wykorzystywane jest tylko 10-20 procent całkowitej ilości powietrza zużywanego przez kominek. Oznacza to, że duża ilość pobieranego przez kominek nie bierze udziału w spalaniu, ale zostaje wciągnięta do środka przez gorący dym. Im otwór paleniska jest większy, tym więcej powietrza ucieka z produktami spalania, a w pomieszczeniu wytwarza się podciśnienie. Jeśli w domu znajduje się tradycyjna stolarka okienna i drzwiowa, ciśnienie jest wyrównywane powietrzem wydostającym się przez szczeliny okien i drzwi. Jednak w nowo budowanych domach o dużym stopniu szczelności, jedynym sposobem na wyrównania ciśnienia jest doprowadzenie powietrza za pomocą specjalnego kanału z zewnątrz budynku do pomieszczenia, w którym znajduje się kominek.